فیلم آموزشی فصل 8 زیست یازدهم – تولیدمثل نهان دانگان

فیلم آموزشی فصل 8 زیست یازدهم

انیمیشن و فیلم های مباحث فصل 8 یازدهم

این پکیج آموزشی شامل سه فیلم آموزشی از گفتار های فصل 8 زیست یازدهم با موضوع تولیدمثل نهان دانگان است. در این فیلم ها، روش های تولیدمثل غیرجنسی و جنسی گیاهان گل دار (نهان دانه)، ساختار گل، لقاح مضاعف، گرده افشانی و شیوه ی تشکیل میوه و دانه را بررسی کرده ایم.

ما در پکیج آموزشی تولیدمثل نهان دانگان، از نمودار درختی به مقدار زیاد برای دسته بندی مطالب، ساده سازی مطالب فصل و ایجاد نقشه ذهنی استفاده کردیم، همچنین از انیمیشن های جذاب برای عمق دادن به یادگیری بهره گرفتیم.

برای یادگیری و یادسپاری بهتر این فصلِ مهم، حتما از پکیج آموزش انیمیشنی فصل 8 زیست یازدهم استفاده کنید.

پیش نمایش این فصل

در این پکیج، آموزش فصل 8 زیست یازدهم را به طور عمیق و مفهومی انجام دادیم. برای درک بیشتر  مفاهیم فصل 8 که جدید و بسیار فرّار هستند و نیاز به درک عمیق تر و دسته بندی دارند، از انواع فیلم و انیمیشن بهره گرفتیم. همچنین برای یادسپاری بهتر مطالب، در این مجموعه از نمودار های درختی استفاده کردیم.

در پکیج آموزشی فصل 8 زیست یازدهم به تفصیل موضوعات زیر تحلیل و بررسی شده است.

تکثیر گیاهان با بخش های رویشی

نمایش قلمه زدن، پیوند زدن و خوابانیدن

بررسی ساقه های تخصص یافته ی گیاهان برای تولیدمثل غیرجنسی

زمین ساقه، غده، پیاز و ساقه رونده

تکثیر گیاه با کشت بافت

نمایش کامل ساختار ها و حلقه های گل

مقایسه ی گل کامل و ناکامل

بررسی گل تک جنسی و دوجنسی

نمایش کامل شیوه ی تشکیل یاخته های جنسی نر و ماده در گیاه

گرده ی نارس – گرده ی رسیده – سلول رویشی – سلول زایشی

بافت خورش – کیسه رویانی – سلول دو هسته ای – سلول تخم زا

نمایش شیوه های گرده افشانی

لقاح مضاعف و تشکیل تخم اصلی و تخم ضمیمه

ایجاد رویان از تقسیم تخم اصلی و ایجاد درون دانه (آندوسپرم) از تقسیم تخم ضمیمه

نمایش گرده افشانی توسط جانوران

بحث درمورد تکامل رویان

نمایش مرحله به مرحله ی تبدیل سلول تخم به رویان و تشکیل دانه

گیاهان تک لپه ای و دولپه ای

تعریف دانه رست

رویش زیرزمینی و رویش روزمینی

میوه حقیقی و میوه کاذب

شیوه های پراکنش میوه ها

طول عمر گیاهان (گیاهان یک ساله، گیاهان دوساله و گیاهان چندساله)

میوه های بدون دانه و شیوه ی تشکیل آن ها

مدرس: نیما عبدالهی

تهیه شده در مجموعه آموزشی لب کلام

قبل از خرید پکیج آموزش انیمیشنی تولیدمثل نهان دانگان به این نکات توجه کنید

برای استفاده از ویدیو های این پکیج، گزینه ی شرکت در دوره را انتخاب کنید. سپس در بخش سبد خرید، پرداخت خود را انجام دهید. پس از پرداخت، محتوای دوره در قسمت فایل های دوره در همین صفحه دسترس شما قرار خواهد گرفت.

مفهوم سازی مجموعه انیمیشن آموزشی فصل 8 زیست یازدهم به مقدار قابل توجهی به تصویر ذهنی و بازدهی شما در پاسخگویی به سوالات (تستی، تشریحی و ….) کمک می کند. اما در این مجموعه به طور ریز و اختصاصی به بیان نکات کنکوری و حل تست پرداخته نشده است.

هرگونه کپی برداری و انتشار محصول بدون اجازه مستقیم صاحب اثر شرعا حرام است و پیگرد قانونی دارد.

خلاصه ای از مطالب این پکیج

در ادامه تعدادی از مطالب ارائه شده در این پکیج آموزشی، به صورت خلاصه آورده شده است:

تکثیر گیاهان با بخش های رویشی

تکثیر گیاهان با بخش‌های رویشی یا “تکثیر وجدانی” (Vegetative Propagation) یک روش تولید جدید گیاهان بدون استفاده از بذر است. این روش از بخش‌های زنده و رشد دار گیاه، مانند ساقه، ریشه، یا برگ برای تولید گیاهان جدید استفاده می‌کند. این فرآیند به سرعت و یکنواخت بودن تولید گیاهان را فراهم می‌کند و برای حفظ ویژگی‌های ژنتیکی خاص گیاه مورد نظر نیز کاربرد دارد.

برخی از روش‌های تکثیر گیاهان با بخش‌های رویشی عبارتند از:

1.تکثیر از طریق ساقه:

• • لایه‌کردن (Layering): در این روش، یک قسمت از ساقه گیاه به خاک نزدیک می‌شود و سپس پوشانده می‌شود. ساقه اضافی که به خاک نزدیک شده، ریشه می‌زند و گیاه جدید تشکیل می‌شود.
  • بریدگی (Cutting): در این روش، یک بخش از ساقه گیاه بریده می‌شود و سپس در شرایط مخصوص به ریشه‌زنی قرار داده می‌شود. بعد از مدتی، ساقه بریده به ریشه می‌زند و گیاه جدید شکل می‌گیرد.

2.تکثیر از طریق ریشه:

• • تقسیم ریشه (Root Division): در این روش، ریشه گیاه به قسمت‌های کوچکتر تقسیم می‌شود و هر قسمت به عنوان گیاه جدید کاشته می‌شود.
  • پایه‌زنی (Suckering): برخی گیاهان از طریق ایجاد پایه‌های زیرزمینی (ساقه‌های جانبی) که از پایه اصلی می‌رویند، تکثیر می‌شوند.

3.تکثیر از طریق برگ:

• • برگ‌کندن (Leaf Cutting): در این روش، یک برگ گیاه بریده می‌شود و در شرایط مناسب به عنوان گیاه جدید کاشته می‌شود. برخی گیاهان با این روش به راحتی تکثیر می‌شوند.

تکثیر گیاهان با بخش‌های رویشی مزایایی مانند حفظ ویژگی‌های ژنتیکی گیاه مادر، تولید سریع، و انتقال ویژگی‌های خاص به گیاهان تولیدی دارد. این روش معمولاً در نهادهای کشاورزی و باغبانی برای تولید انبوه و یکنواخت گیاهان با ویژگی‌های مورد نظر استفاده می‌شود.

تکثیر گیاه با کشت بافت

تکثیر گیاه با کشت بافت یک روش پیشرفته و موثر در تولید گیاهان جدید است. این روش به عنوان کشت بافت یا اصطلاحاً “کالوس” (callus) نیز شناخته می‌شود. در این فرآیند، یک کلونی از سلول‌های بافت گیاهی به صورت آزمایشگاهی تولید می‌شود و سپس از آن بخش‌های مختلف گیاه به دست می‌آید.

مراحل عمده تکثیر گیاه با کشت بافت عبارتند از:

1.انتخاب بافت مناسب:

ابتدا، بافتی از گیاه منبع برای تکثیر انتخاب می‌شود. این بافت معمولاً شامل برگ، ساقه، یا ریشه می‌شود.

2.تهیه کالوس:

بافت انتخابی به شرایط مخصوصی نظیر محیط کشت خاص، نور، دما و هورمون‌های رشد افزوده می‌شود تا یک کلونی از سلول‌های بافت به نام “کالوس” تولید شود.

3.انتقال به مرحله ثانویه:

از کالوس به عنوان یک منبع برای تولید بافت‌های دیگر مثل ساقه، ریشه، یا برگ استفاده می‌شود. این مرحله به عنوان “تراریخته” (regeneration) شناخته می‌شود.

4.اکسپلانت‌های جدید:

با استفاده از این روش، اکسپلانت‌های جدید (بخش‌های جدید از گیاه مثل ساقه یا ریشه) تولید می‌شوند.

5.کاشت در شرایط گلخانه یا محیط کشت:

اکسپلانت‌های تولید شده در شرایط مخصوص گلخانه یا محیط کشت قرار می‌گیرند تا به رشد و تکثیر بیشتر ادامه داده و گیاهان کامل تر تولید شوند.

تکثیر گیاه با کشت بافت به دلیل تولید سریع و همگن گیاهان با ویژگی‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش به خصوص در تولید گیاهان زینتی، گل‌های برشی، و گیاهان مقاوم به شرایط محیطی مختلف مورد توجه قرار گرفته است.

بررسی گل تک جنسی و دوجنسی

گل‌های تک‌جنسی و دوجنسی دو نوع گل در گیاهان هستند که بر اساس نقش آن‌ها در تولید مثل، متفاوت هستند. در این دو نوع گل، نقش گل در تولید مثل و تکامل گیاهان مختلف است. بیایید هر یک را بررسی کنیم:

گل تک‌جنسی (Unisexual Flower):

• گل‌های ذکر (پسر): گل‌های تک‌جنسی می‌توانند شامل تنها قسمت‌های ذکر (پسر) باشند. این گل‌ها بر روی یک گیاه تنها یا در گیاهان جداگانه وجود دارند.
• گل‌های مؤنث (ماده): گل‌های دیگر این دسته نیز ممکن است تنها شامل قسمت‌های مؤنث (ماده) باشند. این گل‌ها نیز ممکن است در گیاه تکی یا گیاهان جداگانه یافت شوند.

مثال: برخی از گیاهان مانند کدو، خیار و هویج گل‌های تک‌جنسی دارند که تنها شامل قسمت‌های ذکر یا مؤنث هستند.

گل دوجنسی (Bisexual or Perfect Flower):

• گل‌های دوجنسی: گل‌های دوجنسی همزمان دارای قسمت‌های ذکر (پسر) و مؤنث (ماده) هستند. این گل‌ها می‌توانند در یک گیاه واحد یا در گیاهان مجاور وجود داشته باشند.
• توجه به تولید گل‌آفتابگردان: گل‌آفتابگردان نمونه‌ای از گل دوجنسی است که در وسط آن قسمت‌های ذکر و اطراف آن قسمت‌های مؤنث قرار دارند.

تک‌جنسی و دوجنسی به نوع تولید مثل در گل‌ها اشاره دارند. در حالی که گل‌های تک‌جنسی می‌توانند فقط قسمت‌های ذکر یا مؤنث را داشته باشند، گل‌های دوجنسی دارای هر دو قسمت هستند. این ویژگی‌ها در ارتباط با تولید مثل و بر انحرافات ژنتیکی گیاهان نقش دارند.

تعریف دانه رست

دانه‌رست یا رست دانه (Seed Germination) فرآیندی است که در آن دانه یا بذر گیاه در شرایط مناسب فیزیکی و زیستی شروع به رشد می‌کند و به یک گیاه کوچک تبدیل می‌شود. این فرآیند یکی از مراحل اصلی در چرخه حیات گیاهان است و معمولاً با آغاز فعالیت جوانه‌زنی (از خود زدن جوانه) همراه است.

مراحل تعریف دانه‌رست عبارتند از:

1.جذب آب:

دانه با قرار گرفتن در محیط مرطوب، آب را جذب می‌کند. این مرحله باعث تورم دانه و آغاز فعالیت فیزیولوژیکی آن می‌شود.

2.تجدید فعالیت متابولیک:

با جذب آب، فعالیت متابولیک دانه افزایش می‌یابد. این شامل فعالیت آنزیم‌ها، تجزیه و تولید انرژی، و تولید مواد ضروری برای جوانه‌زنی می‌شود.

3.سفت شدن و رشد ریشه:

ریشه از داخل دانه به سمت پایین می‌روید. این رشد به کمک هورمون‌های جهانی گیاهی مانند اکسین انجام می‌شود.

4.آغاز رشد ساقه:

ساقه از بخش‌های دیگر دانه رشد می‌کند و به سمت رو به بیرون حرکت می‌کند. هورمون‌های مختلف مانند سیتوکینین‌ها و گیبرلین‌ها در این مرحله نقش مهمی ایفا می‌کنند.

5.گرفتن از زیر پوشش خاک:

جوانه با رشد به سمت رو به بیرون از خاک حرکت می‌کند و با تراکمی از زیر پوشش خاک به سمت نور می‌روند.

در کل، دانه‌رست یک فرآیند پیچیده و تنظیم‌شده توسط هورمون‌ها و فعالیت آنزیمی است که به تشکیل گیاه کوچک و آغاز چرخه حیات گیاه منجر می‌شود. این فرآیند معمولاً در شرایط خاصی از نظر دما، نور، و رطوبت انجام می‌شود.

میوه حقیقی و میوه کاذب

تفاوت میان میوه حقیقی و میوه کاذب مرتبط با تعریف علمی میوه است. در زبان روزمره ممکن است این دو نوع میوه به صورت مبهم استفاده شوند، اما در زبان علمی و بیولوژی، تعاریف دقیق وجود دارد.

1.میوه حقیقی (True Fruit):

• تعریف علمی: میوه حقیقی، آلـــــــتـــــــووکارپ (Anthocarp) نامیده می‌شود. این نوع میوه از توسعه و زندگی تخم‌گذاری تخم‌گذار گل به وجود می‌آید. به عبارت دیگر، میوه حقیقی ناشی از گلبرگ‌های گل است.
• مثال: سیب، خرما، گوجه فرنگی، هلو.

2.میوه کاذب (False Fruit):

• تعریف علمی: میوه کاذب یا پسماند (Pseudocarp) نامیده می‌شود. این نوع میوه از توسعه دیگر بخش‌های گل مانند گل‌دانه‌ها یا ریشه‌ها به وجود می‌آید. به عبارت دیگر، میوه کاذب از ساقه گل و بخش‌های دیگر گل تشکیل می‌شود.
• مثال: پرتقال، خیار، زیره سبز، سبزیجات خوراکی مانند خشکبار (پنیرهای گلابی و تمشک).

در میوه‌های کاذب، بخش‌های مختلف غیر از گلبرگ‌های گل نقش مهمی در تشکیل میوه دارند. معمولاً این میوه‌ها از حائل گلبرگی تشکیل می‌شوند که احیاناً درختان میوه‌دهنده را حاصل می‌شوند.

به طور خلاصه، تفاوت اصلی میان میوه حقیقی و میوه کاذب در مبنای زیستی آن‌ها است؛ آیا از توسعه گلبرگ‌های گل به وجود آمده‌اند یا از توسعه بخش‌های دیگر گل.

پکیج های آموزشی مشابه در لب کلام

فیلم های فصل 1 زیست یازدهم – تنظیم عصبی